Tą wystawą rozpoczynamy cykl prezentacji dermoplastycznych eksponatów zwierzęcych, wykonanych w pracowni preparatorskiej tut. muzeum w poprzednim roku.
Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze od kilku lat współpracuje z ogrodami zoologicznymi. Podpisanie umów o współpracy z ogrodami zoologicznymi we Wrocławiu, w Chorzowie, w Poznaniu pozwoliło pozyskać zwierzęta po ich śmierci naturalnej lub eutanazji weterynaryjnej. Śmierć zwierząt wpisana jest w proces hodowlany i jest nieuchronna. Wszystkie tego typu ośrodki hodowli zamkniętej, borykają się ze śmiercią swoich podopiecznych. Pomimo smutku po stracie, muszą one podjąć działania w kierunku utylizacji zwłok padłego lub uśpionego zwierzęcia.
Na bazie aktualnych regulacji prawnych – zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. który określa przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi – zwłoki zwierzęcia, traktowane są jako odpad kategorii 1 i podlegają utylizacji lub przetworzeniu w odpowiednim zakładzie przetwórczym.
I tutaj rozpoczyna się praca preparatora, który posiadając odpowiednie umocowania prawne może zająć się takim przetworzeniem.
Prezentowane tutaj eksponaty pochodzą z takich hodowli i są doskonałym przykładem świadomego podejścia do zagadnień śmierci. Pomimo tego, że śmierć jest nieuchronna to możliwość dania „drugiego życia”, a nie bezpowrotnej utylizacji powinno być normą pomiędzy placówkami. Praca preparatorów zapobiega utracie bezcennego materiału biologicznego, który może służyć pracom naukowym, być ciekawym elementem poznawczym i edukacyjnym, a w muzeum eksponatem wystawienniczym o dużych walorach estetycznych.
Współczesna pracownia preparatorska wyposażona jest w różnego rodzaju nowoczesne środki techniczne pomocne w pracy nad żywą materią organiczną przeobrażaną w nieożywione eksponaty. Dzisiejsze środki chemiczne, które zastąpiły te używane w XIX i XX wieku, są bardzo skuteczne, a zarazem nie tak szkodliwe dla zdrowia preparatorów jak niegdysiejszy arszenik. W pracy preparatora pomocne są dzisiaj komponenty używane do wiernego odwzorowania naturalnego piękna jakim obdarzone zostały zwierzęta za życia.
W specjalistycznych firmach możliwe jest zakupienie niezbędnych elementów do prawidłowego wykonania eksponatu, m.in.: korpusów wewnętrznych z piany poliuretanowej, sztucznych oczu, zębów, języków, nosów, pazurów, fragmentów sierści, piór, łusek, itp.. Umiejętne i fachowe zastosowanie technik i technologii gwarantuje trwanie eksponatów w doskonałej „kondycji” długie lata.
Tak jak pozostały wspaniałe okazy po naszych poprzednikach, tak i po nas niech pozostanie coś więcej niż tylko wspomnienie…
Tomasz SOKOŁOWSKI /preparator-konserwator/